Omschrijving van Eenbeukige kruiskerk "OLV Onbevl.Ontv"

Omschrijving

De eenbeukige KRUISKERK is opgetrokken in rode baksteen onder een samengesteld zadeldak met dakruiters en leien in Maasdekking. Aan weerszijden van het koor zijn kapellen gebouwd. Links (W) van de voorgevel een vierkante toren met een grote spits met leien in Maasdekking, een wijzerplaat en vier kleine spitsen op de hoeken. De absis sluit driezijdig. De gevels zijn geleed door zich verjongende steunberen met daartussen iets gedrukte spitsboogvensters. Ook de galmgaten en de spaarvelden in de toren, de entree en de grotere glaspartijen zijn afgesloten door gedrukte spitsbogen. Alle spitsbogen zijn voorzien van een geblokte gemetselde rand in rode en gele baksteen. De onderbouw van de kerk is blind, met uitzondering van de toren en de eerste travee in de rechter zijgevel. Boven een waterlijst zijn de vensters aangebracht. Ter hoogte van de boogaanzet een tweede waterlijst met siermetselwerk in gele baksteen en onder de dakrand en de geveltoppen een derde lijst met siermetselwerk en een tandlijst. Ook bevinden zich waterlijsten halverwege de geveltoppen en in de toren onder de galmgaten. In de eindgevels zijn twee vensters en een rozetvenster gecombineerd in een grote glaspartij. In de geveltoppen zijn ronde spaarvelden met vierpassen en rozetten aangebracht. De ingang, midden in de voorgevel, bestaat uit een getoogde dubbele houten deur met grote siersmeedijzeren scharnieren onder een getoogd venster in een ondiep spitsboogvormig portiek.

Het interieur van de kerk is overkluisd door kruisribgewelven op vierkante kolommen die zijn gepleisterd, evenals de muren en gewelven. Ook het orgelbalkon wordt gedragen door drie spitsbogen op vierkante granieten kolommen. De oorspronkelijke tegelvloer is nog aanwezig. Verder zijn onder meer bewaard gebleven: een gebeeldhouwd hoogaltaar op granieten basement met twee bijbehorende gebeeldhouwde engelen die een koperen kaarsenstandaard in hun handen houden; een houten altaar met polychrome beschilderingen van de oorspronkelijke communiebanken; vier polychrome beelden; het oorspronkelijke glas-in-lood; op de koorzolder een orgel in neo-gotische orgelkas (dat niet van waarde is uit het oogpunt van monumentenzorg); een koororgel met twee klavieren en pedaal, gemaakt door M. Maarschalkerweerd rond 1880, afkomstig uit het voormalig Hieronymus Weeshuis aan de Maliebaan te Utrecht, in 2006 overgeplaatst naar Wijhe en bij die gelegenheid gerestaureerd. Een koperen kroonluchter en een granieten doopvont met koperen deksel.

Waardering

De kerk is van algemeen cultuur-, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:

- als exponent van de bouwexplosie van katholieke kerken en pastorieën na het herstel van de Bisschoppelijke hiërarchie in 1853

- vanwege de neogotische bouwstijl met elementen uit de Moorse en neo-Hollandse renaissance bouwstijl

- als hoogtepunt in het oeuvre van architect G. te Riele

- vanwege de ensemblewaarde met de pastorie en tuinaanleg

- vanwege de beeldbepalende ligging aan de Stationsweg in Wijhe

- vanwege de gaafheid van het exterieur en relatieve gaafheid van het interieur

Tags: kerkelijke gebouwen,kerk,kerk en kerkonderdeel,religieuze gebouwen

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)