Omschrijving van Fort Giessen

Fort 1879, Giessensesteeg BIJ 2, Woudrichem (onderdeel 1)

Inleiding.

FORT in 1879 gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in Ambachtelijk-traditionele stijl. Het fort bestaat uit drie bomvrije bunkers: een kazerne, gebouw A; een munitiedepot, gebouw B en een opslagplaats, gebouw C. Op gebouw A is met zwarte letters op wit veld de naam GIESSEN en de datum 1879 vermeld. Een gedenksteen aan gebouw A herinnert aan het bezoek van de koningin: 15 SEPTEMBER 1915/BEZOEK VAN/H.M. DE KONINGIN/AAN/FORT GIESSEN. In gebouw A zijn ruimtes in gebruik door een archeologische en natuurvriendenvereniging. Gebouw C dient als onderkomen voor de schapen die op het terrein grazen.

Omschrijving.

Het fort is een gesloten werk omgeven door een natte gracht. De grondvorm is een onregelmatige vijfhoek waarbinnen de drie bunkers liggen, die aan de achterzijde zijn aangeaard en met gras begroeid. De zichtbare muren zijn opgetrokken uit baksteen en beëindigd met een vertikale rollaag tussen natuurstenen hoekstukken en met vlechtingen in de afgeschuinde delen, waarboven een hardstenen afsluiting. De binnenruimtes zijn veelal wit gepleisterd. Gebouw A, de kazerne, heeft een legeringsgedeelte en remise op walganghoogte. Het tweelaags op palen gebouwde gebouw heeft een langgerekte façade opgetrokken uit donkere baksteen met gesneden voeg. De oorspronkelijke detaillering van het gebouw is intact met onder meer deuren, vensters, luiken, latrines en drinkwaterkelders. De segmentboogvormig gesloten openingen van ramen en deuren hebben een natuurstenen sluitsteen en dito ophangpunten voor scharnieren van de opgeklampte luiken. De muuropeningen zijn gegroepeerd in groepjes van drie onder een segmentboog van drie rijen gele strekken. Inwendig is het gebouw vertikaal verdeeld in zes traveeën die door een houten balklaag in twee etages worden verdeeld met op de verdieping een bakstenen tongewelf. De ruimtes zijn wit gepleisterd, hebben naar binnen openende stolpramen en in de muren nog de 'ogen' voor de bevestiging van de bedden. Enkele traveeën staan met elkaar in verbinding. Gebouw B, het munitiedepot, heeft een façade bestaand uit een onderbouw van gecementeerde baksteen en een gering teruggelegd hoekig afgesloten bakstenen bovendeel met een natuurstenen sluitsteen. Beneden liggen centraal geplaatste dubbele opgeklampte schuifdeuren. Op de verdieping onder een identieke ontlastingsboog als gebouw A ligt centraal een ijzeren deur met aan weerszijden spaarvelden met centrale beluikte openingen. Inwendig ligt na de segmentboogvormig overwelfde ruimte de deur naar de centrale ruimte waar zich links een trap en rechts een lift bevinden. Rondom deze ruimte loopt een gang. Gebouw C, de opslagplaats, heeft een in baksteen opgetrokken façade met centraal geplaatste dubbele houten schuifdeuren onder een boog van gele strekken. Inwendig ligt haaks op de muur een lage segmentboogvormig overkluisde ruimte met aan weerszijden diepe spaarnissen.

Waardering.

Het fort is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voormalig steunpunt in de Nieuwe Hollandse Waterlinie en is van typologisch belang voor de ontwikkeling van de fortificatie. Het heeft architectuurhistorische waarde als voorbeeld van negentiende eeuwse vestingwerken en de technische ontwikkeling van de defensie-architectuur. Het heeft ensemblewaarde vanwege de functionele samenhang van de gebouwen A, B en C en de landschappelijke samenhang met de omwalling en de omringende natte gracht. Het fort is zowel in hoofdstructuur als in- en uitwendige detaillering bijzonder gaaf bewaard gebleven en bezit zeldzaamheidswaarde.

Tags: verdedigingswerken,fort,fort, vesting en -onderdl,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)