Omschrijving van Langgevelboerderij, gebouwd door "de Maatschappij van Welstand".

Inleiding.

LANGGEVELBOERDERIJ gebouwd in het eerste kwart van de 20ste eeuw door "de Maatschappij van Welstand". Verbouwd in 1983.

Deze maatschappij ook wel "Welstand" genoemd, werd gesticht in 1822 door ds. Jacob van Heusden, predikant van Hilvarenbeek. Zij had als doel een fonds te vormen ter ondersteuning van de na 1815 ambteloos geworden protestanten. Aanvankelijk eerst voor de plaatselijke kerkelijke gemeente en later voor geheel Noord-Brabant. Na 1834 tot het midden van de 20ste eeuw werden de fondsen hoofdzakelijk gebruikt ter ondersteuning van de landbouwer in kleine protestantse gemeenten in Noord-Brabant en Limburg, alsook in het land van Maas en Waal.

De fondsen werden aanvankelijk verkregen door aankoop en verpachting van boerderijen en bouwland en dergelijke. Nu worden andere manieren toegepast.

Welstand had in 1922 in Hilvarenbeek het vruchtgebruik over vijf boerderijen. Sinds enige jaren is het pand particulier bezit.

Omschrijving.

De boerderij bestaat uit één bouwlaag onder zadeldak gedekt met grijze verbeterde hollandse pannen liggend tussen tuitgevels. Het metselwerk bestaat uit handgevormde baksteen gemetseld in kruisverband met aan de straatzijde ornamenten van natuursteen en een cementen plint. De muuropeningen in het woongedeelte met hanekam en ronde aanzetboog. In de hanekam boven de voordeur een natuurstenen sluitsteen met korenschoof in bas-reliëf. Dit symbool werd door de Maatschappij van Welstand onder andere gebruikt in het ledenblad van de organisatie.

Het symmetrische woongedeelte in de voorgevel bestaat uit drie traveeën met in het midden de voordeur geflankeerd door kruisvensters met luiken voorzien van roedenramen met afgeronde bovenhoeken. Het bovenlicht van de voordeur bevat een geometrische roedenverdeling met eveneens afgeronde bovenhoeken. Boven de voordeur in het dak een houten kapel voorzien van roedenramen en wangen. Het bedrijfsgedeelte heeft een dwarsdeel met korfboogvormige muuropening en deeldeuren geflankeerd door vierruitsvenster.

Op het erf belangrijke fragmenten van een houtwallencomplex. Naast het huis een oude linde.

Waardering.

De boerderij is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw in de Kempen en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de langgevelboerderij onder invloed van de Maatschappij van Welstand.

Architectuurhistorisch is het pand van belang vanwege de sobere maar verzorgde ornamentiek en de bij de streektradities aansluitende vormentaal. De boerderij is belangrijk vanwege de gaafheid van het exterieur en is een der weinige nog gave voorbeelden van een boerderij van de Maatschappij van Welstand.

Tags: agrarische gebouwen,boerderij,boerderij,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)