Omschrijving van weg en waterwerk

Inleiding.

Circa vijftig meter ten zuiden van de Provinciale weg, iets ten oosten van Doeveren, langs de zuidelijke maasdijk bevindt zich de Gendensche SLUIS, uitgevoerd als duiker, die omstreeks 1850 in Ambachtelijk Traditionele vormen is opgetrokken maar mogelijk en oudere kern heeft. De sluis diende voor uitwatering van de polder op het Oude Maasje. In deze hoedanigheid was de sluis van belang voor de waterhuishouding van de vestingstad Heusden. Sinds het graven van de Bergse Maas (1896-1904) vervult de sluis geen directe waterstaatkundige functie meer. De kaartcoördinaten zijn: 134.1 (L) bij 414.8 (B).

Omschrijving.

Symmetrisch opgebouwd bakstenen sluisje met stenen tongewelf. De sluis heeft mogelijk een oudere kern. De vier keermuren hebben hardstenen afdekplaten. De keermuren zijn aflopend en wijken alle uit naar de buitenkant. Y-vormige smeedijzeren staafankers op de koppen van de keermuren. De machinaal vervaardigde baksteen is gemetseld in kruisverband, bij de keermuren verlevendigd met vlechtingen.

De sluisopening is afsluitbaar door een houten hefdeur in een hardstenen sponning. De hefdeur kan worden bediend door een ijzeren tandwielkast met draaizwengel en een getande ijzeren heugelstang.

Waardering.

De Gendensche sluis is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden die het object bezit als bijzondere uitdrukking van zowel een geografisch/landschappelijke als een technische ontwikkeling. De Gendensche sluis heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere betekenis van het object voor de ontwikkeling van de waterstaatkundige huishouding van de streek rond de landelijk belangrijke vestingstad Heusden en vanwege de historisch ruimtelijke relatie met de aanwezige waterwegen.

Literatuur: Bouwtechniek in Nederland 5, Arends, G.J., Sluizen en stuwen, Den Haag 1994, p. 142, met afbeelding.

Tags: weg- en waterwerken,sluis,waterkering en -doorlaat,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)