Stationsgebouw, dienstwoning en wachtlokaal in Liempde
Omschrijving van Stationsgebouw, dienstwoning en wachtlokaal
Inleiding.
Vrijgelegen, langgerekt voormalig STATIONSGEBOUW, gelegen aan de spoorlijn Boxtel-Wesel met de nokrichting van het dak evenwijdig aan het spoor. Het behoort tot het gehucht Kasteren en bevindt zich te midden van een agrarisch gebied, nabij een spoorbrug over de Dommel. Het thans tot een dubbel woonhuis verbouwd pand bestond oorspronkelijk uit een DIENSTWONING van de stationswachter (nummer 2) en een WACHTLOKAAL (nummer 4). Het pand werd gebouwd in opdracht van de Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij en staat in het jaarverslag van 1902/03 als nieuw vermeld. Stilistisch vertoont het invloeden van Overgangsarchitectuur, met traditionele hoofdvormen en vernieuwende details.
Het gebouw ligt aan de thans nog maar gedeeltelijk gebruikte spoorlijn Boxtel-Wesel (traject Boxtel-Schijndel nog courant). Het was de enige spoorlijn in het bezit van de NBDS, geëxploiteerd vanaf 1873, waarover jarenlang internationale treinen reden die het vervoer van Londen via Vlissingen, Boxtel en Wesel naar Duitsland en verder tot Wladiwostock verzorgden. De gestandaardiseerde stationsgebouwen van de NBDS aan deze lijn zijn over het algemeen symmetrisch van opzet en wit gepleisterd. Het stationsgebouw van Liempde vormt hierop een uitzondering. Alleen het in Duitsland gebouwde station Menzelen is in spiegelbeeld uitgevoerd. Het pand is in de loop der jaren op diverse punten gewijzigd. Diverse dakpannen (ook windveerpannen) zijn vervangen en op het dak van nummer 2 is een nieuwe dakkapel gebouwd. In het gehele dak diverse nieuwe dakraampjes. Westelijke schoorsteen gerenoveerd. Tegen de oostelijke kopgevel is een schuurtje aangebouwd. De oorspronkelijk houten erker aan de zuidgevel is herbouwd in baksteen. Diverse gevelopeningen zijn gedicht, gewijzigd of nieuw gecreëerd. Enkele ramen, een deur en zolderluiken zijn vervangen.
Omschrijving.
Gedeeltelijk onderkelderd, eenlaags bakstenen pand met een zolderverdieping onder een met (oorspronkelijk) donkerblauwe bouletpannen gedekt zadeldak met wolfseinden. Dakoverstek met windveren. In het zuidelijke schild boven nummer 4 een dakkapel onder lessenaardak en in het noordelijke schild een aankappend zadeldak met gelijke nokhoogte maar hogere dakvoet. In het zuidelijke dakschild boven nummer 2 twee decoratief gemetselde schoorstenen en op de nokeinden pironnen. Het in kruisverband gemetselde muurwerk wordt verlevendigd door een omlopende projecterende plint met donkerblauwe baksteen en het gebruik van hardsteen voor de afdeklaag van de plint en het grootste deel van de onderdorpels van vensters en deuren. Oorspronkelijke gevelopeningen met bakstenen segmentboog voorzien van aanzet- en sluitstukken rondom gedecoreerd boogveld in gele, rode en donkerblauwe baksteen. In de zes traveeën tellende noordgevel (drie per bouwdeel) bevindt zich in de vijfde travee een tweelaags tuitgevel met overstekend zadeldak met niet-oorspronkelijke windveren (voorheen windveerpannen). De langsgevels worden afgesloten door een daklijst bestaande uit een licht uitkragende strekkenlaag van gele bakstenen waarboven een geprofileerde goot op afwisselend klossen en bakstenen consoles, opgenomen in een bakstenen fries met kruisvormen. In de topgevel is dit fries onderbroken en is onder een gewijzigd venster op de muur in een lijst in donkerblauwe letters de stationsnaam'LIEMPDE' aangebracht. Onderliggend venster met bakstenen afzaat. Afgebiljoend stijl- en regelwerk van de venster- en deurkozijnen. In de tweede travee geprofileerd deurkalf met houten, voluutvormige klauwstukken en beglaasde paneeldeur met tienruits bovenlicht. In de derde travee een kruiskozijn met twee zesruitsramen en twee zesruits bovenlichten. In de vierde en vijfde travee versoberde samengestelde kozijnen en in de zesde travee een oorspronkelijk, samengesteld zesvakskozijn onder bewerkte latei waarboven drievaks bovenlicht met kleine roedenverdeling. De vijf traveeën tellende zuidgevel is overeenkomstig gedetailleerd. In de tweede travee een driezijdige versoberde erker, in de derde travee een versoberd samengesteld kozijn met bakstenen afzaat en in de vierde en vijfde travee kruiskozijnen als voornoemd. De overige traveeën zijn versoberd. De één travee tellende kopgevels worden bovenlangs afgesloten door een geprofileerde goot op klossen. Gevelopeningen aan de oostzijde deels gewijzigd. Centraal een kruiskozijn als voornoemd, op zolder gekoppelde tweeruits stolpvensters met achtruits bovenlichten. Gevelopeningen aan de westzijde versoberd en nieuw gecreëerd. Inwendig enigermate (nummer 2) en grootdeels (nummer 4) gemoderniseerd. Interieur van nummer 2 met schouw en oorspronkelijke kelder. De kelder van nummer 4 was oorspronkelijk niet aanwezig.
Waardering.
Het object is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarden vanwege het belang van het stationsgebouw als bijzondere uitdrukking van een geografische en landschappelijke ontwikkeling. Het is een markant stationsgebouw op de spoorlijn Boxtel-Wesel, die nog steeds een belangrijk landschappelijk element vormt. Daarnaast is het object van belang in relatie tot de typologische ontwikkeling van stationsgebouwen. Het object heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter, in cultuurhistorisch opzicht belangwekkend geheel, verder bestaande uit de spoorweg en een nabijgelegen spoorbrug. Het is van belang als beeldbepalend onderdeel van de historische bebouwing aan de Gemondsestraat.
Als atypisch stationsgebouw van de Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij heeft het object zeldzaamheidswaarde wat betreft verschijningsvorm. Het feit dat dit stationsgebouw deel uitmaakt van de enige spoorlijn die in het bezit was van de NBDS, verhoogt deze zeldzaamheidswaarde nog.
Tags: gebouwen, woonhuizen,wachtlokaal,transport,handel,kant.,opsl, transp.
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
- Molenaarshuis Kasterensestraat 4, Liempde
- Boerderij, Brabantse staldeeltype van de hallehuisgroep, met waterput, schuur en rieten dak Hoevedreef 2, Liempde
- Brabantse langgevelboerderij onder met riet en pannen gedekt wolfdak Boxtelseweg 42, Liempde
- Brabantse langgevelboerderij Kapelstraat 28, Liempde
- Linker gedeelte van een dubbele langgevelboerderij. Pannen wolfdak Kapelstraat 26, Liempde
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Liempde (Noord Brabant)