Omschrijving van Kasteel Loon op Zand: parkaanleg

Omschrijving onderdeel 2:

PARKAANLEG, bestaande uit a. dwarslaan b. zichtlaan en weiden c. voorplein d. binnenplaats e. parkje f. moestuin g. landbouwgebied

ad a.: de loodrecht op de Kasteellaan staande rechte dwarslaan (als tracee vroeg XIX of ouder) dient als oprijlaan naar het voorplein, dat onder een scherpe hoek over de aarden dam in de noordarm van de buitengracht bereikt wordt; de laan heeft een grindverharding en aan weerszijden een beplanting van een enkele bomenrij, onregelmatig gemengd beuken en linden en enkele eiken. ad b.: de zichtlaan, XIX of ouder, onder een hoek van 60 graden met de dwarslaan, loopt als verlenging en onderdeel van de centrale as van het kasteel, de binnenplaats en het voorplein van de genoemde dam naar het dorp; de beplanting wordt gevormd door enkele rijen linden; de laan heeft een grasmat en wordt niet voor verkeer gebruikt; naast de laan aan beide kanten een weide; deze zijn uit visueel, landschappelijk en (cultuur)historisch oogpunt zeer belangrijk als overgang tussen het dorp en de historische buitenplaats. ad c.: het voorplein, XVIII of ouder, is eigenlijk een korte brede laan, die verhard is met puin van grijze breuksteen; symmetrisch aan beide zijden in het verlengde van de bouwhuizen beplant met ten dele zeer oude (XVIII) linden; aan de noordzijde wordt het plein begrensd door de buitengracht. ad d.: de binnenplaats, XVIII of ouder, ligt tussen de beide bouwhuizen en is van het voorplein gescheiden door een muur waarin in het midden het toegangshek (zie onder 5). Aan de zuidzijde (= kasteelzijde) wordt de plaats begrensd door de grachtmuur (zie onder 3) van de binnengracht, waarin het kasteel ligt; de nieuwgelegde bakstenen bestrating valt buiten de bescherming. ad e.: het eigenlijke parkgedeelte, XVIII, is klein en ligt samen met de moestuin binnen de buitengracht; een deel van de westgrens wordt gevormd door de Kasteellaan, namelijk daar waar de gracht ontbreekt. De parkdelen naast de bouwhuizen worden gekenmerkt door geaccidenteerdheid in de vorm van dijkjes waarop nog vrij veel oude linden (XVIII) staan; onderbegroeiing van struiken en gras; restanten van een eenvoudig padenpatroon, met name op de dijkjes. Ten zuiden van het kasteel een kleine parkdriehoek, bestaande uit een grasveld met een enkele solitairboom; deze driehoek wordt begrensd door de Kasteellaan, de binnengracht en het grachtdeel, dat de buitengracht met de binnengracht verbindt. Opvallend is de grote beslotenheid van het park in relatie tot het omringende land. Aan de overzijde van de Kasteellaan bevinden zich (beschermde) restanten van de parkaanleg die wat verder van het kasteel af ligt. ad f.: de moestuin, XVIII, ligt ten zuidoosten van het kasteel en is aan drie zijden door de buitengracht omgeven; tussen de moestuin en het noordoostelijk parkdeel ligt een haakvormig stuk gracht, dat uitkomt in de oostelijke arm van de buitengracht; de moestuin bestaat thans uit een aantal compartimenten, waarin recent tuintjes zijn aangelegd. ad g.: een deel van de open landerijen en parkrestanten met waterlopen ten noorden en zuiden van het parkgedeelte van de buitenplaats, belangrijk als complementair economie-onderdeel ten opzichte van het meer op 'sieraad'(recreatie) gerichte parkgedeelte.

Waardering

PARKAANLEG van algemeen belang

- vanwege de ouderdom

- vanwege de cultuurhistorische en landschappelijk-visuele waarden

- vanwege de samenhang tussen de beslotenheid van het primair recreatieve park en de openheid van een deel van het omringende landschap; tevens bestaan er sterke relaties tussen deze twee aspecten en de relatie met de ontginnings- en waterhuishoudingsgeschiedenis die hier (evenals op veel andere Brabantse buitenplaatsen) zo'n grote rol speelt.

Tags: losse objecten, ed.,historische aanleg,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)