Omschrijving van Schoenfabriek Bata: dienstwoning voor lager personeel

Inleiding

DIENSTWONING (type V) voor lager personeel in de stijlvormen van het Functionalisme uit 1938-39, gebouwd door de Tsjech Thomas Bata bij zijn schoenfabriek in Batadorp. Het ontwerp is vermoedelijk van architect Antonín Vítek, die verbonden was aan de moederfabriek te Zlín (Tsjechoslowakije). Van dit bouwtype IV zijn zeventien blokken gebouwd, het zijn:

Batalaan 15-17 ", 19-21", 23-25", 27-

samen met Wilhelminakanaalstraat -1

Welvaartstraat 1-3", 5-7", 9-11", 3-15", 17-19", 2-4", 6-8", 10-12", 14-

Samen met Wilhelminakanaalstraat -11", 3-3A", 5-5A", 7-7A", 9-9A

In heel Batadorp werden, in het tweede kwart van de 20ste eeuw, voor lager en hoger personeel van de fabriek 123 dienstwoningen gebouwd in negen bouwtypes.

Omschrijving

Het woonhuis met twee bouwlagen heeft een rechthoekige plattegrond met aan de achterkant een eenlaagse uitbouw. Boven de voordeur een houten luifel op houten korbelen. Zowel het woonhuis als de berging hebben platte daken met een houten overstek. Het opgaande werk bestaat uit machinale baksteen gemetseld in halfsteens verband. De muuropeningen zijn voorzien van een rollaag. Op de verdieping boven de voordeur een rond venster. De indeling van de vensters is gewijzigd. De indeling van de huizen, die het spiegelbeeld zijn van elkaar is als volgt: op de begane grond een gang met trap en w.c., woonkamer met tuindeuren, keuken met kelderkast onder de trap, bergplaats met met ingebouwde provisiekast en douche. Op de verdieping drie slaapkamers. De grootste aan de straat met ingebouwde kast en wastafelkast naast het ronde venster. De kleinste met een deur naar balkon boven de berging.

De woonkamervloer, verdiepingsvloer en het platte dak hebben een houten balklaag. De rest van de vloeren is van beton voorzien van een deklaag van cement-estrik of terrazzowerk.

Waardering:

De dubbele dienstwoning type V is van algemeen belang. Het pand heeft cultuurhistorische waarden als voorbeeld van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de industrialisatie en internationalisering van Noord-Brabant in het Interbellum. Het object is tevens van belang voor de typologische ontwikkeling van de arbeiderswoning. Het heeft architectuurhistorisch belang als karakteristiek en zeldzaam voorbeeld van het Functionalisme en als stijlvoorbeeld van de Praagse Academie voor Creatieve Kunst. Het heeft ensemblewaarden als functioneel onderdeel van de Companytown Batadorp, die voor Nederland als een zeer bijzonder stedenbouwkundige ontwikkeling aangemerkt dient te worden.

Tags: gebouwen, woonhuizen,dienstwoning,dienstwoning,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)