Omschrijving van Buitenplaats Spaarnberg: slangen- of tuinmuren

Omschrijving

SLANGEN- OF TUINMUREN. Aan de westzijde van de moestuin staat een vroeg 19de-eeuwse (XIXb) slangenmuur van gele handvormsteen (groot formaat), afgewerkt door een rand Hollandse dakpannen. Langs de muur staan leibomen. In de slangenmuur is ter linkerzijde een toegangspoort tot de moestuin opgenomen. De slangenmuur verschilt zowel in datering als in detail met andere Nederlandse slangenmuren. De verschillen zijn: toepassing van gele steen, de muurdikte is éénsteens (in plaats van halfsteens), de baksteenkwaliteit is klinker en in plaats van spalieren, die doorgaans tegen de muren werden bevestigd, vertoont de muur smeedijzeren duimen, waaraan de takken met ijzerdraad werden bevestigd. De noordzijde van de moestuin wordt begrensd door een door pijlers gelede rechte tuinmuur van één steens dikte opgetrokken van dezelfde steen als de slangenmuur en eveneens afgewerkt met een rand Hollandse dakpannen. De schuren die tegen deze muur zijn gebouwd zijn van latere datum en vallen buiten de bescherming. Slangenmuur en tuinmuur zijn gezien de identieke steensoort en afwerking met dakpannen vermoedelijk in één bouwcampagne opgetrokken. Waarschijnlijk gebeurde dit na 1818, toen Adriaan van der Hoop de buitenplaats kocht onder meer om er zijn indrukwekkende collectie exotische planten te huisvesten (in catalogusvorm onder de titel 'Hortus Spaarnbergis' in 1835 gepubliceerd). Waarschijnlijk heeft Van der Hoop de muren in het kader van zijn belangstelling voor bijzondere planten laten optrekken. Aangezien het complex van de voormalige moestuin en boomgaard op het Kadastraal Minuutplan uit 1830 al is aangegeven kan worden aangenomen dat de muren tussen 1818 en 1830 zijn opgetrokken.

Waardering

TUINMUREN van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de doelmatige vormgeving; - vanwege het materiaalgebruik - als zeldzaam voorbeeld van een experimentele fruitmuur uit het begin van de 19de eeuw; - als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de ensemblewaarde.

Tags: losse objecten, ed.,tuinmuur,tuin, park en plantsoen,...

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)