Omschrijving van AaBe-fabriek: productiehallen

Inleiding

Productiehallen, gebouwd in 1930 en uitgebreid in 1941, globaal op een rechthoekige grondslag. Langs de zuidzijde loopt de fabrieksstraat.

Omschrijving

Eénlaags pand, van oorsprong rechthoekig, later voorzien van uitbreidingen (1941), aan de zuidzijde voorzien van een ontsluitingsgang (fabrieksstraat) over de gehele lengte (eveneens in 1941 uitgebreid). De gevels zijn opgetrokken in baksteen met, gedeeltelijk geprefabriceerde, betonnen elementen. Beton is toegepast voor constructieve onderdelen (stijlen), maar ook voor meer decoratieve elementen. Ook stuc is toegepast. Beton, stuc en metselwerk zijn verfijnd gedetailleerd in Art Decotrant. Het dak bestaat uit sheddaken met glas in de noordelijke panelen. Over de fabrieksstraat loopt een zadeldak.

Gevels

De gevels zijn geleed door middel van grote vensters, per twee of vier gerangschikt. De gevels worden afgesloten door middel van een forse lijst. Ter illustratie van het representatieve karakter van de rijk gedetailleerde gevels geldt dat aan de zijde van de hoofdingang (Fatimastraat) de lijstgevel de sheddaken (vrijwel) geheel maskeert, hetgeen aan de andere gevel, bij het ketelhuis, niet het geval is. De zaagtandvorm van het dak is daar goed zichtbaar en de detaillering (lijstwerk) volgt het zaagtandpatroon. De hoofdingang wordt gevormd door dubbele paneeldeuren onder bovenlicht en luifel, bereikbaar via een bordestrap. De fabrieksstraat, die aan beide zijden van het gebouw uitsteekt, is onder andere voorzien van laadperrons.

Interieur

Het interieur was bedoeld als vrij indeelbaar en is opgebouwd volgens een rasterpatroon. De kapconstructie, bestaande uit geklonken vakwerkspanten en sheddaken, wordt gedragen door gietijzeren zuilen met opengewerkt 'kapiteel'. De ontsluitingsgang is gedeeltelijk onderkelderd, de kelders zijn ontsloten via een hellingbaan. De gang heeft een zadeldak bestaande uit geklonken vakwerkspanten, opgelegd op lisenen. Verder zijn onder andere de metalen schuifdeuren van belang.

Waardering

De productiehallen en de fabrieksstraat (ontsluitingsgang) van de AaBe-fabriek, in 1930 en 1941 gebouwd naar ontwerp van G. Forest, zijn van algemeen belang vanwege:

- de typologie van het complex vanwege de laagbouw met sheddaken, een typerend voorbeeld van industriebouw uit de jaren '30, geëigend voor de textielindustrie en voorzien van een flexibele, vrij indeelbare plattegrond benodigd voor onder andere de toenmalige zware machines, de wisselende opstellingen daarvan door de tijd en de interne logistiek; het productieproces vereiste ook een goede lichtinval, gerealiseerd via de sheddaken; de interne transportfunctie is verder present door middel van de inwendige fabrieksstraat die het gehele complex ontsluit en die voor Nederland zeer zeldzaam is;

- de toepassing van geprefabriceerde onderdelen (lijst, constructie) en de constructiewijze (gietijzeren en geklonken onderdelen);

- de voor Nederland zeldzame uitvoering van de gevels in Art Deco-trant met details in baksteen, stucwerk en beton;

- de functionele en visuele samenhang met ketelhuis en schoorsteen;

- de gaafheid en zeldzaamheid van zulke productiehallen in Nederland, waarbij tevens de dominante rol van Tilburg in de textielnijverheid op nationaal niveau wordt benadrukt.

Tags: gebouwen, woonhuizen,fabrieksgebouw,industrie,boerderij, molen, bedrijf

Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)