Klooster Ter Apel in Ter Apel
Top 100 omschrijving
Ter Apel, voormalig kloostercomplex, in oorsprong bestaande uit vier vleugels die een pandhof omsloten, waarvan nu nog restanten over zijn. De zuidelijke vleugel wordt gevormd door een laatgothische kapel die momenteel als hervormde kerk fungeert. In de kerk is een rijk gebeeldhouwd (in Baumberger Steen) oxaal opgesteld dat uit het begin van de l6de eeuw dateert. Aan de zijde van het schip is alleen de rijke kooflijst over, maar het gedeelte aan de koorzijde is goed bewaard gebleven. Het afhangende driepasfries is tijdens de restauratie aangevuld, terwijl de borstwering door een eiken balustrade is vervangen. Het oxaal vormt een levendig lijnenspel van "stenen kantwerk" binnen het kerkinterieur en vervult daarin bovendien een belangrijke ruimte-schikkende rol. In het kerkkoor is een sacramentshuisje bewaard gebleven, ook in Baumberger Steen, waaronder een piscina is opgesteld. De boogvelden boven de zitplaatsen zijn gevuld met voorstellingen van diverse bijbelse figuren. Tegen de koorwanden zijn eiken banken zonder overhuiving geplaatst, waarschijnlijk daterend uit het begin van de l6de eeuw. Deze zijn voorzien van traceer- en snijwerk, waarbij in de misericordes (soms) karikaturale kopjes zijn gesneden. Van vier banken zijn de oorspronkelijke voorschotten bewaard gebleven en voorzien van de originele paneelindeling met maaswerk.
Verder is in de kapel een l7de-eeuws, met ijzer beslagen offerblok opgesteld, een altaarmensa, terwijl op de vloer vele oude grafzerken liggen. Een schoorsteenboezem met het Groninger stadswapen dateert uit 1787, de preekstoel ult 1711 en het orgel tegen de westmuur ult 1905. Tijdens de restauratie zijn de (dichtgemetselde) vensters weer geopend en ingevuld met traceringen in Bentheimer zandsteen. Verder werden lichte gewelven in IJsselsteen aangebracht. Een overwelfde gang uit de l6de eeuw leidt vanuit de kapel naar de pandhof met overwelfde kloostergangen. Het oostelijke deel van de noordelijke complexvleugel is verhoogd boven een door kruisgewelven overkluisde kelder. Over de hierboven gesitueerde zaal is een balkenplafond gelegd dat is beschilderd met laat-gothisch maaswerk; in de buitenmuur is een arkelvormig venster aangebracht dat uit 1554 dateert.
Het voormalig kloostercomplex is in 1465 gesticht als convent van de Kruisheren en in 1501 werd de kerk gewijd. Het geheel geldt als het enige plattelandsklooster in het noorden van ons land, dat behalve de kapel, ook delen van andere kloostergebouwen heeft bewaard; de situering in bosrijke omgeving draagt in belangrijke mate bij aan de historische belevingswaarde van het complex. In zijn totaliteit kan dit voormalige kloostercomplex tot een object van bijzondere cultuurhistorische waarde worden gerekend vanwege de authenticiteit van de gebouwde onderdelen, vanwege de oude en nog in situ bewaard gebleven inventaris- en interieuronderdelen en vanwege de met zorg uitgevoerde restauratie uit de jaren 1931-1933 die de intrinsieke harmonie van het complex heeft weten te respecteren.
Omschrijving van Klooster Ter Apel
Kloostercomplex. In zwaar geboomte gelegen complex van om een pandhof gegroepeerde drie vleugels, waarvan de zuidelijke door de hooggotische kapel gevormd wordt, thans Hervormde Kerk. Langs de pandhofzijde van de noordvleugel en oostvleugel alsmede langs een gedeelte van de kapel loopt de overwelfde kruisgang. Het oostelijk gedeelte van de noordelijke vleugel is verhoogd boven een door kruisgewelven overkluisde kelder. Over de zaal een balkenplafond met laat-gotisch geschilderd maaswerk en een arkelvormig uitgebouwd venster gedateerd 1554. In de kerk rijkgebeeldhouwd stenen oxaal. In het koor omlijsting en onderbouw van een sacramentshuis, driezijdig gestoelte van natuursteen eiken koorbanken met snijwerk en enig decoratief schilderwerk; preekstoel uit 1711; offerblok XVII. Eenklaviers orgel van de Gebr. Van Oeckelen uit 1908. Altaarmensa en vele grafzerken. De oostvleugel bevat de z.g. Stadskamer waarvan de zoldering opengewerkte laatgotische panelen gehad heeft waarvan er nog enkele over zijn. Gestucte schoorsteenboezem met wapen van de stad Groningen XVIIIb; bij de restauratie aangebrachte schoorsteenmantel; bij de schoorsteen passende kastenwand. In een westelijker vertrek van de noordvleugel een laatgotische schouw. Tot de oude inventaris zal het klokje behoord hebben, gedateerd 1503.
Tags: kerkelijke gebouwen,klooster, kloosteronderdl,religieuze gebouwen
Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Licentie CC-0 (1.0)
In de buurt
-
Rentenierswoning in eclectische stijl met aangebouwd achterhuis
Boslaan 4, Ter Apel
-
Doktersvilla met praktijkruimte en aangebouwde wagenschuur/paardenstal
Schotslaan 5, Ter Apel
-
Villa in Overgangsstijl met aangebouwd achterhuis
Schotslaan 7, Ter Apel
-
Herenhuis, schuurtje
Hoofdstraat 6, Ter Apel
-
Herenhuis in eclectische stijl met aangebouwd koetshuis
Hoofdstraat 6, Ter Apel
-
format_list_bulleted
Alle monumenten in
Ter Apel (Groningen)